Als je naar een stad of dorpje gaat met traditionele huizen van eeuwen geleden, zal je opvallen dat de gevel er heel anders uitziet dan de huizen die tegenwoordig gebouwd worden. Vooral de materialen die het gemakkelijkst te verkrijgen waren, werden gebruikt om een gevel vorm te geven. Ben je benieuwd hoe verschillende materialen werden ingezet om een gevel te versieren? Lees dan snel verder om te leren welke gevelbekleding het beste bij jou zou passen.
Deze huizen blaas je niet zomaar omver
Vanaf de 18e eeuw zijn gevels van gebouwen steeds belangrijker geworden. De gevel werd niet langer alleen gezien als de buitenkant van een gebouw, maar ook als een kunstvorm die de status en rijkdom van de eigenaar moest uitstralen. Daarom werd er gezocht naar manieren om de gevel te verfraaien met baksteen. In de 18e eeuw werd baksteen steeds meer gebruikt als decoratie, waarbij verschillende metselverbanden werden toegepast om de gevel een opvallende uitstraling te geven. In de 19e eeuw werd baksteen steeds meer toegepast in de neostijlen, waarbij de nadruk lag op de imitatie van middeleeuwse stijlen en decoratieve elementen. Denk bijvoorbeeld aan het kunnen bouwen van hoge toren-elementen en de verschillende soorten topgevels, zoals de trap- en klokgevels. In de 20e eeuw werd baksteen vooral toegepast in de Amsterdamse School-stijl, waarbij de nadruk lag op de expressieve vormgeving en het gebruik van geglazuurde bakstenen. Baksteen is een stevig materiaal, dat je tegenwoordig nog vaak terugziet als bouwmateriaal van huizen. Het wordt echter nauwelijks nog toegepast voor decoratieve elementen aan de gevel van een woning.
Genoeg werk voor de stucadoor
Stucwerk is een materiaal dat bestaat uit kalk, zand en water en dat al sinds de oudheid wordt gebruikt als decoratieve afwerking van muren en plafonds. In de 18e eeuw werd stucwerk steeds meer toegepast op gevels, waarbij de nadruk lag op het creëren van een symmetrische en statige uitstraling. Dit witte stucwerk bracht een mooi contrast aan tussen de donkerkleurige bakstenen die tijdens deze periode steeds meer werden toegepast. In de 19e eeuw werd stucwerk vooral toegepast in de neostijlen, waarbij de nadruk lag op de imitatie van middeleeuwse en renaissance stijlen. Dit is namelijk de periode van de industrialisatie, waarbij steeds meer gebouwd werd voor de industrie. Stucwerk werd hierdoor ook toegepast om een strakke uitstraling aan een gevel mee te geven, wat bijna lijkt alsof het van beton gemaakt is. In de 20e eeuw werd stucwerk vooral toegepast in de Art Deco-stijl, waarbij de nadruk lag op de expressieve vormgeving en het gebruik van geometrische motieven. Het stucwerk op gevels werd toegepast door sierlijke omlijstingen van de hoeken te maken, het waren kleine kunstwerkjes op zich. Helaas is dit stucwerk erg vatbaar voor invloeden van buitenaf, waardoor het niet lang goed blijft als het veel regen of een botsing heeft moeten doorstaan.
Eén van de eerste bouwmaterialen
Hout is een materiaal dat al sinds de middeleeuwen wordt gebruikt als gevelbekleding. In de 18e eeuw werd hout vooral toegepast in de rococo-stijl, waarbij de nadruk lag op het creëren van een sierlijke en speelse uitstraling. In de 19e eeuw werd hout vooral toegepast in de neostijlen, om de stijlen van de renaissance te kunnen nabootsen. Dit betekent sierlijk houtwerk wat echt als ambacht gezien mag worden. In de 20e eeuw werd hout vooral toegepast in de Scandinavische stijl, waarbij de nadruk lag op eenvoud en functionaliteit. Hiervoor worden voornamelijk lichte houtsoorten gebruikt. Dit is nog altijd in stijl en zie je veel terugkomen door hoe groot de IKEA is geworden. Tegenwoordig zien we houtwerk alleen terug aan de basis van woningen, omdat hout gemakkelijk kan rotten en daardoor verzwakt.
Denken aan de toekomst
Kunststof is een materiaal dat steeds vaker wordt gebruikt als gevelbekleding. Kunststof gevelbekleding heeft een aantal voordelen ten opzichte van traditionele materialen zoals hout en steen. Het is licht van gewicht, duurzaam en onderhoudsarm. Kunststof gevelbekleding is beschikbaar in een breed scala aan kleuren en afwerkingen, waardoor het een veelzijdige keuze is die kan worden aangepast aan de stijl van het gebouw. Deze veelzijdigheid zien we terug in bijvoorbeeld de mogelijkheid om kunststof in houtstructuur te krijgen. Dit is echt een materiaal met de toekomst in gedachten. Kunststof gevelbekleding is namelijk een milieuvriendelijke keuze. Het materiaal is recyclebaar en kan na gebruik opnieuw worden verwerkt tot nieuwe producten. Hierdoor wordt de impact op het milieu geminimaliseerd. Doordat het relatief nieuw is, zien we het gebruik van kunststof niet terug in de geschiedenis van architectuur. Tegenwoordig zie je het vooral vaak als toepassing voor kozijnen, maar ook chalets worden tegenwoordig met kunststof bekleed en oud houtwerk wordt erdoor vervangen. Dit is dus echt hét materiaal van de toekomst.